استارتاپ زامبی چیست و چطور می‌توان از زامبی شدن استارتاپ‌ها جلوگیری کرد؟
استارتاپ زامبی چیست و چطور می‌توان از زامبی شدن استارتاپ‌ها جلوگیری کرد؟
1400/5/31
نوع:
استارتاپ ها
نویسنده: علی منصوری
استارتاپ زامبی به استارتاپی اشاره دارد که تنها هزینه‌های عادی خودش را تامین می‌کند و راکد و بدون رشد است. از نظر سرمایه‌گذاران و فعالان اکوسیستم نوآوری، استارتاپ زامبی در واقع یک استارتاپ شکست‌خورده است. استارتاپ زامبی ادامه می‌دهد، در حالی‌که عملا مرده است!
در این مطلب از کارن کراد با مفهوم استارتاپ زامبی آشنا خواهید شد و با مطالعه علت‌های شکست و زامبی شدن استارتاپ، می‌توانید ارزیابی بهتری از رشد و پویایی کسب‌وکار خود داشته باشید.
استارتاپ زامبی به چه معناست؟
اغلب ما در مورد استارتاپ‌های موفق بسیار شنیده‌ایم اما در مورد آن‌هایی که شکست خورده‌اند (با اینکه تعدادشان از تعداد استارت‌آپ‌های موفق بیشتر است) کمتر شنیده‌ایم؛ چون جذاب نیستند.
طبق گزارش Startup Genome، میزان بقای استارت‌آپ ها فقط ۱۰درصد است. به بیان دقیق تر ۹۰درصد از کل استارت آپ‌ها در سه سال اول فعالیت خود، میمیرند.
زامبی‌ها راه می‌روند، اما مرده‌اند. استارت‌آپ زامبی دقیقا ظاهر بیرونی یک استارت‌آپ را دارد اما با سرعت قابل قبولی حرکت نمی‌کند و احتمالا با منابع مالی بهینه مثل سرمایه گذاران فرشته، یارانه‌ها، کمک هزینه به حیات خود ادامه می‌دهد و همیشه کوچک باقی می‌ماند.
استارتاپ زامبی درآمد ایجاد می‌کند، اما رشد یا مقیاس کافی برای جمع آوری پول بیشتر یا جذب یک سرمایه‌گذار ندارد. رشد استارت آپ زامبی راکد به نظر می‌رسد و قادر به تولید درآمد بیشتر از هزینه‌ها نیست و به ندرت ارزش منحصر به فردی دارد.
از نگاه سرمایه‌گذاران استارتاپ زامبی نوعی استارتاپ ناموفق است.
یک شرکت زامبی که غالبا متعلق به بنیانگذاران آن است، مبلغ قابل قبولی از منابع مالی جمع نکرده است و تنها می‌تواند به طور محدود ادامه دهد و فقط هزینه‌های عادی خودش را تامین کند.
بنیانگذاران یک استارت آپ زامبی مایل نیستند شرکت خود را تعطیل کرده و مسیرشان را تغییر دهند. این بنیانگذاران ادامه دادن در شرایط نامناسب را شرافتمندانه پنداشته و می‌خواهند همه تلاش خود را انجام دهند تا حداقل سرمایه‌ی سرمایه‌گذاران را پس دهند.
باید در نظر داشت استارت‌آپ زامبی، درآمد و حاشیه ناخالص کافی برای روشن نگه داشتن چراغ‌ها دارد، اما با کاهش درآمد، راهی مشخص برای تغییر مسیر و تسریع رشد وجود ندارد؛ زیرا با کاهش درآمد ادامه دادن مسیر تجارت نیز سخت‌تر می‌شود.
در حالی که این تمایل به بازگرداندن سرمایه به سرمایه‌گذاران افتخارآمیز است، اما در واقع شرایط طرفین را بدتر می‌کند. سرمایه‌گذاران موفق نیز هرگز با شکست مالی مدارا نمی‌کنند. سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های نوپا در خالص‌ترین شکل خود، بازی به حداکثر رساندن صعودی سود است و نه به حداقل رساندن ضرر؛ بنابراین بهترین انتخاب برای سرمایه‌گذاران این است که استارتاپ زامبی را رها کنند و انرژی خود را در جای دیگری متمرکز کنند.
چطور به استارتاپ زامبی تبدیل نشویم؟
اشتباهات رایجی وجود دارد که اغلب استارتاپ‌ها به آن‌ها دچار می‌شوند و تبدیل به استارتاپ زامبی می‌شوند. در ادامه با این اشتباهات آشنا می‌شوید.
خوابتان نبرد! آپدیت و به روز باشید
مهم نیست مدل کسب‌وکارتان چطور است؛ چه B2C باشید، چه B2B و یا SaaS، باید همیشه خودتان را به روز نگه دارید و از تغییرات سریع جهان در دنیای تجارت، آگاه باشید.
برای اینکه همیشه به روز باشید و از تغییرات جهان عقب نمانید، دو نکته را مد نظر داشته باشید:
اولا همیشه جامعه، صنعت خود و رقبایتان را به خوبی رصد کنید.
دوما، صرف نظر از مدل کسب‌وکار، خدمات یا محصول خود، هر کاری که می توانید انجام دهید تا به سمت گردش کار "چابک" حرکت کنید.
اگر لازم است، ایده‌های محبوب‌تان را رها کنید!
بخشی از آنچه به مرگ و زامبی شدن استارتاپ ها دامن می‌زند، علاقه به ایده است.
وقتی ایده‌های خود را دوست داشته باشید و نه راه‌حل‌هایی را که هدف آن‌هاست، کور می‌شوید و فراموش می‌کنید که چه چیزی واقعا مهم است: نه محصولات، نه تبلیغات، نه نتایج ...هرچه بیشتر مجذوب ایده‌های خود باشید، وضعیت کسب‌وکارتان خطرناک‌تر می‌شود.
زمانی که یک ایده کار نمی‌کند، رهایش کنید؛ هرچه‌قدر هم نو و دوست‌داشتنی باشد. منابع را برای علایقتان مصرف نکنید بلکه این منابع مختص راه‌حل‌هاست.
بد را بدتر نکنید!
هر چقدر شرایط بد باشد، خلق وخوی بد، کینه، ترس و حرف‌های ما می‌تواند اوضاع را بسیار بدتر کند. علاوه بر این، سطح استرس ذاتی استارت‌آپ‌ها این شرایط را حتی بیشتر تشدید می‌کند. پرورش فرهنگ اختلاف نظر ضروری است. با تیم خود گفتگوی اثربخش داشته باشید تا بتوانید کسب‌وکار خود را از شرایط سخت عبور دهید. اجازه ندهید عدم تعامل مناسب با تیم و سرمایه‌گذاران، استارتاپ شما را تبدیل به یک استارتاپ زامبی کند.
اگر نمی‌خواهید یک استارتاپ زامبی باشید، تنها و سرخود نباشید!
راه اندازی یک محصول یا خدمات موفق تازه شروع مبارزه است و شما به تنهایی از پس آن برنمی‌آیید. شما باید فروش، بازاریابی، روابط عمومی، همچنین حسابداری و امور مالی را نیز توسعه دهید. بودجه، عملیات، استخدام و اخراج، ساخت و سپس حفظ کیفیت وب سایت، خدمات به مشتری و... نیز وجود دارد. این لیست تا دلتان بخواهد، ادامه پیدا می‌کند. اعتراف به ناآگاهی فقط مربوط به تیم‌ها نیست، بلکه برای شرکا نیز صدق می‌کند. بنابراین با دیگران مشورت کنید، حرف‌هایشان را بشنوید و زمانی که در کاری نسلط کافی ندارید، کار را به متخصصش بسپارید تا استارتاپ شما پویا و قوی باشد.
موفقیت آینده را بر اساس چند روز پیش‌تان پیشبینی نکنید!
این مغالطه، که غالبا نزدیک‌بینی تاریخی نامیده می‌شود، اساسا شامل برونفکنی وقایع مثبت اخیر و نادیده گرفتن واقعیت اشباع بازار است.
مثلا با موفقیت فیس بوک و توییتر، تقریبا هر روز شاهد شروع فعالیت‌های جدید در شبکه‌های اجتماعی با تکیه بر فرمول قدیمی موفقیت هستیم که بیشتر آن‌ها باید شکست بخورند. در واقع، راه حل‌های جدید و عالی برای مشتری، منجر به پلتفرم‌های عالی می‌شود، نه برعکس.
برای زامبی نشدن استارتاپ خود، حرف به دهان مشتری خود نگذارید!
بله، حرف دهان مشتری نگذارید! شما نباید علایق و ترجیحات خود و استارتاپ‌تان را به مشتری هدف خود نسبت دهید؛ مشتری شما، همه چیز را از نگاه شما نمی‌بیند. بنابراین برای جلوگیری از زامبی شدن استارتاپ، رفتار مشتری را بررسی کنید، تحقیقات بازار گسترده انجام دهید و روند طی شده توسط مشتریان سابق و جدید خود را به دقت رصد کنید.
قربانی حباب جادویی ارزش‌تان نشوید!
شاید مشهورترین حباب برای استارت‌آپ‌ها، dot.com باشد که نزدیک به ۲۰ سال پیش سقوط کرد؛ درست در جایی سقوط کرد که بالاترین ارزیابی برای شرکت‌هایی با رشد گسترده کاربران، اما کمترین درآمد یا سود انجام می‌شد.
اگر نمی‌خواهید که یک استارتاپ زامبی باشید، خودتان را با تغییرات بازار منطبق کنید
بلاک باستر نتوانست تشخیص دهد که صنعتش به طور اساسی و دائمی تغییر کرده است و حتی NetFlix نیز از همان مسئله رنج برده است؛ زیرا ویدئواستریم را دنبال می‌کند. این روزها همه چیز سریع اتفاق می‌افتد.
در واقعیت، شکست چیز بدی نیست. در یک اقتصاد سالم، مشکلات بازارهای سرمایه و ایجاد تبعیض در مشتریان، با ایده‌های خوب جبران شده و به رشد و فعالیت های جدید منجر می‌شود. یک کارآفرین باهوش یاد می‌گیرد که از شکست استقبال کند.
نکته اینجاست که حتی امیدوار‌کننده‌ترین استارت‌آپ‌ها و تیم‌های باتجربه نیز می‌توانند با رعایت مدل‌های تجاری گذشته خود و فرصت‌های بازار که ممکن است دیگر وجود نداشته باشند، گمراه شوند.
سخن نهایی
همانطور که در این مقاله از کارن کراد خواندید، استارتاپ زامبی در واقع یک کسب‌وکار شکست‌خورده است و برای مدت محدودی می‌تواند به حیاتش ادامه دهد. هر اشتباهی که انجام دهید، یک قدم به استارتاپ زامبی نزدیک می‌شوید. با این حال نباید از شکست بترسید؛ تنها باید استارتاپ زامبی را رها کنید و به سراغ راه‌حل‌ها و ایده‌های نو بروید.
