- صفحه اصلی
- اخبار و مقالات
- فرابورس چیست؟ همه چیز درباره بازار دوم بورس ایران
آخرین مقالات
- نظام ارزی چیست؟
- همگامسازی اطلاعات کاربران سکوی تامین مالی جمعی کارنکراد با سامانه سجام
- ارائه ۸ طرح فناورانه به سرمایه‌گذاران در رویداد «تکنووست» پارک فناوری پردیس
- چکلیست تصمیمگیری؛ ابزار کلیدی سرمایه‌گذار حرفهای برای عبور از خطاهای ذهنی در تأمین مالی جمعی
- در صورت وقوع جنگ چه اتفاقی برای سرمایه ما میافتد؟
آخرین طرح‌های سرمایه گذاری
فرابورس چیست؟ همه چیز درباره بازار دوم بورس ایران
فرابورس چیست؟
فرابورس (Over-The-Counter - OTC) بازاری متشکل از چندین بازار فرابورس ایران است که به‌عنوان مکمل بورس اوراق بهادار تهران فعالیت می‌کند و نقش مهمی در توسعه و تعمیق بازار سرمایه کشور دارد. این بازار بستری مناسب برای شرکت‌هایی است که به دلایل مختلف قادر یا مایل به پذیرش در بورس نیستند و با ساختار متنوع خود، امکان تامین مالی و معامله اوراق بهادار مانند سهام شرکت‌های کوچک و نوپا، اوراق بدهی و سایر ابزارهای مالی را فراهم می‌کند. هدف اصلی فرابورس افزایش شفافیت، کارایی و انعطاف‌پذیری در بازاری است که پاسخگوی نیازهای گسترده فعالان اقتصادی باشد. همچنی فرابورس به عنوان رگولاتور بازار تامین مالی جمعی فعالیت می‌کند و متولی اعطای مجوز به سکوهای کرادفاندینگ در ایران است.
رابطه بورس و فرابورس در بازار سرمایه
فرابورس به‌عنوان بازاری مکمل بورس اوراق بهادار تهران عمل می‌کند و در توسعه و تعمیق بازار سرمایه ایران نقش کلیدی دارد. در حالی که بورس شرایط پذیرش سخت‌گیرانه‌تری دارد، فرابورس فضایی منعطف‌تر ایجاد کرده است تا شرکت‌هایی که هنوز توان یا تمایل حضور در بورس را ندارند، بتوانند وارد بازار سرمایه شده و تامین مالی کنند. با این ساختار متنوع، فرابورس امکان معامله انواع اوراق بهادار را برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران فراهم کرده و نقش تسهیل‌کننده و مکمل بورس در توسعه بازار را ایفا می‌کند.
کارکرد تامین مالی جمعی در فرابورس
تامین مالی جمعی در فرابورس نقش مهمی در حمایت از شرکت‌هایی دارد که به دنبال جذب سرمایه در گردش برای پروژه‌ای مشخص هستند. این بازار با ایجاد بستری منعطف و متنوع، امکان جذب سرمایه از طریق عرضه اوراق بهادار شامل سهام شرکت‌های کوچک و نوپا، اوراق بدهی و سایر ابزارهای مالی را فراهم می‌کند. این فرآیند، منابع مالی لازم را با شفافیت و کارایی بالا تامین کرده و فرصت‌های سرمایه‌گذاری مطمئن و متنوعی را برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند. به همین دلیل، فرابورس سهم به‌سزایی در توسعه و تعمیق بازار سرمایه کشور دارد.
نقش فرابورس ایران در تامین مالی جمعی، نقشی نظارتی و اجرایی است. شرکت فرابورس ایران با ایجاد چارچوب‌های قانونی و نظارت مستمر بر فعالیت سکوهای تامین مالی جمعی، به شفافیت و امنیت این فرآیند کمک کرده و اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب می‌کند.
وظایف کلیدی فرابورس در این حوزه شامل موارد زیر است:
- اعطای مجوز به سکوها: فرابورس تنها به پلتفرم‌هایی اجازه فعالیت می‌دهد که الزامات قانونی و فنی لازم را احراز کنند. این اقدام تضمین می‌کند که تنها شرکت‌های حقوقی معتبر و صلاحیت‌دار به عنوان عامل تامین مالی جمعی فعالیت کنند.
- نظارت بر طرح‌ها: فرابورس بر طرح‌های ارائه‌شده نظارت می‌کند تا از واقعی و مولد بودن آن‌ها اطمینان حاصل کند و مطابقت آن‌ها با قوانین را بررسی نماید. این نظارت به کاهش ریسک سرمایه‌گذاری کمک شایانی می‌کند.
- ثبت و صدور نماد: پس از تایید یک طرح، فرابورس برای آن نماد معاملاتی صادر می‌کند. این نماد به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد تا وضعیت طرح را به صورت رسمی پیگیری کرده و از صحت اطلاعات اطمینان حاصل کنند.
- ایجاد شفافیت: فرابورس با الزام سکوها به ارائه اطلاعات شفاف و دقیق در مورد طرح‌ها، از سوءاستفاده‌های احتمالی جلوگیری می‌کند. سرمایه‌گذاران می‌توانند اطلاعات مربوط به وضعیت سرمایه‌گذاری خود را از طریق سامانه‌های رسمی فرابورس استعلام نمایند.
- تدوین مقررات: این نهاد، دستورالعمل‌ها و مقرراتی را برای فعالیت سکوها، نحوه اطلاع‌رسانی طرح‌ها و شرایط سرمایه‌گذاری تعیین و ابلاغ می‌کند. به عنوان مثال، تعیین سقف مبلغ قابل تامین مالی برای هر طرح و محدودیت در میزان سرمایه‌گذاری برای هر فرد، از جمله این مقررات است.
ابزارهای قابل معامله در فرابورس
در فرابورس ایران، انواع متنوعی از اوراق بهادار معامله می‌شود که نیازهای مختلف شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران را پوشش می‌دهد. این ابزارها شامل سهام شرکت‌های کوچک و نوپا، اوراق بدهی، اوراق مشارکت، صکوک و اوراق اختیار معامله هستند. به دلیل محدودیت‌های پذیرش در بورس اصلی، بسیاری از شرکت‌ها سهام خود را در فرابورس عرضه می‌کنند. همچنین، اوراق بدهی و سایر ابزارهای مالی از جمله تامین مالی جمعی این بازار امکان تامین مالی پایدار و سرمایه‌گذاری متنوع را فراهم آورده‌اند. ساختار متنوع و شفاف فرابورس، آن را به بازاری کارآمد برای تامین مالی و سرمایه‌گذاری تبدیل کرده است.
بازارهای فرابورس ایران
فرابورس ایران شامل چندین بازار با ویژگی‌ها و شرایط خاص خود است که هر یک برای گروه‌های مشخصی از شرکت‌ها و اوراق بهادار فرابورس طراحی شده‌اند. این تقسیم‌بندی به افزایش شفافیت، نظارت و سهولت معامله‌گری در بازار پایه و سایر بازارها کمک می‌کند.
بازار اول فرابورس
بازار اول فرابورس برای شرکت‌های سهامی عام با شرایط مطلوب‌تر و شفافیت بیشتر در نظر گرفته شده است. این شرکت‌ها معمولاً از نظر سرمایه، سودآوری و سابقه فعالیت، وضعیت بهتری نسبت به شرکت‌های حاضر در سایر بازارهای فرابورس دارند. شرایط پذیرش در فرابورس برای بازار اول فرابورس سخت‌گیرانه‌تر است تا اطمینان حاصل شود که سرمایه‌گذاران به اطلاعات کافی و قابل اعتماد دسترسی دارند. شرکت‌های پذیرفته شده در این بازار از اعتبار بیشتری برخوردارند و نقدشوندگی سهام در فرابورس در این بخش اغلب بالاتر است.
بازار دوم فرابورس
بازار دوم فرابورس برای شرکت‌های سهامی عامی است که ممکن است به اندازه شرکت‌های بازار اول فرابورس بزرگ یا با سابقه نباشند، اما همچنان از حداقل استانداردهای لازم برای پذیرش برخوردارند. شرایط پذیرش در فرابورس در این بازار منعطف‌تر از بازار اول فرابورس است و فرصتی برای سهام شرکت‌های کوچک و نوپا فراهم می‌کند تا سرمایه خود را از طریق بازار سرمایه تامین کنند. با این حال، شفافیت و نظارت در این بازار نیز در سطح قابل قبولی قرار دارد.
بازار سوم فرابورس
بازار سوم فرابورس که به آن بازار خارج از بورس نیز گفته می‌شود، بستری برای عرضه و تقاضای شرکت‌هایی است که هنوز به مرحله پذیرش در بورس یا بازارهای اول و دوم فرابورس نرسیده‌اند. این بازار بیشتر برای معاملات بلوکی و عمده سهام کاربرد دارد و اطلاعات شرکت‌ها در آن کمتر از سایر بازارها منتشر می‌شود. نحوه معامله در فرابورس در بازار سوم فرابورس می‌تواند متفاوت باشد و به طور معمول از طریق کارگزاری‌ها و به صورت توافقی انجام می‌پذیرد.
بازار ابزارهای نوین مالی
بازار ابزارهای نوین مالی، همانطور که از نامش پیداست، به اوراق بهادار فرابورس و ابزارهای مالی در فرابورس غیر از سهام اختصاص دارد. این بازار شامل انواع اوراق بهادار اسلامی (صکوک)، اوراق مشارکت، کراد فاندینگ، گواهی سپرده کالایی، و اوراق بهادار با پشتوانه دارایی است. این ابزارهای مالی مانند تامین مالی جمعی در فرابورس فرصت‌های متنوعی برای سرمایه‌گذاری در فرابورس با سطوح ریسک و بازده متفاوت فراهم می‌کنند و به تامین مالی پروژه‌های کلان و توسعه زیرساخت‌ها کمک شایانی می‌نمایند.
بازار پایه
بازار پایه در فرابورس، خود به سه تابلو زرد، نارنجی و قرمز تقسیم می‌شود و برای شرکت‌هایی است که شرایط پذیرش در بازارهای اصلی بورس و فرابورس را ندارند یا به دلیل عدم رعایت مقررات، از آن بازارها اخراج شده‌اند. معامله‌گری در بازار پایه با ریسک بالاتری همراه است، چرا که شفافیت اطلاعاتی در این بازار کمتر است و دامنه نوسان در فرابورس در این بازار می‌تواند متفاوت از سایر بازارها باشد. این بازار فرصتی برای سرمایه‌گذاری در فرابورس در شرکت‌هایی با ریسک بالاتر اما پتانسیل رشد بالا فراهم می‌کند، اما نیاز به تحلیل و بررسی دقیق‌تری دارد.
نقش فرابورس در تامین مالی بنگاه‌ها، جذب سرمایه‌های خرد و تکمیل زنجیره بازار سرمایه کشور
فرابورس ایران، به‌عنوان یکی از ارکان کلیدی بازار سرمایه کشور، نقش مهمی در تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی، جذب سرمایه‌های خرد و تکمیل زنجیره بازار سرمایه ایفا می‌کند. این بازار که از مهر 1388 فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کرده، با ارائه بستری شفاف، کارآمد و منعطف، امکان دسترسی بنگاه‌ها به منابع مالی را تسهیل کرده و به توسعه اقتصادی کشور کمک می‌کند. در ادامه، به‌صورت تحلیل‌محور، نقش فرابورس در این سه حوزه بررسی می‌شود.
۱. تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی
فرابورس ایران با ایجاد بازارهایی متنوع (مانند بازار اول، دوم، پایه، SME و ابزارهای نوین مالی) امکان تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی در مقیاس‌های مختلف را فراهم کرده است. این نقش به‌ویژه برای شرکت‌هایی که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار تهران را ندارند، حیاتی است.
- دسترسی آسان‌تر به منابع مالی: برخلاف بورس که شرایط سخت‌گیرانه‌تری برای پذیرش شرکت‌ها دارد، فرابورس با رویه‌های ساده‌تر پذیرش، به بنگاه‌های کوچک و متوسط (SME) و حتی استارتاپ‌ها امکان ورود به بازار سرمایه را می‌دهد. این امر به شرکت‌های نوپا یا در حال توسعه اجازه می‌دهد تا از طریق عرضه سهام یا انتشار اوراق (مانند صکوک، اوراق مرابحه و اسناد خزانه اسلامی) یا کرادفاندینگ سرمایه مورد نیاز برای طرح‌های توسعه‌ای خود را تامین کنند. برای مثال، در سال 1400، فرابورس میزبان تامین مالی 2,004 هزار میلیارد ریال اوراق بدهی بود که حدود 80 درصد از کل تامین مالی مبتنی بر بدهی در بازار سرمایه را شامل می‌شد.
- تنوع ابزارهای مالی: فرابورس با معرفی ابزارهای نوین مالی مانندتامین مالی جمعی، اوراق اجاره، مرابحه، و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF)، امکان تامین مالی ارزان‌قیمت و متنوع را فراهم کرده است. این ابزارها به بنگاه‌ها اجازه می‌دهند بدون وابستگی بیش‌ازحد به وام‌های بانکی، که معمولا با نرخ بهره بالا و ریسک بدهی همراه هستند، منابع مالی خود را تامین کنند. به عنوان مثال، اوراق مرابحه عام و اسناد خزانه اسلامی در سال 1400 به ترتیب 840 و 1,065 هزار میلیارد ریال تامین مالی برای دولت و بخش خصوصی فراهم کردند.
- کاهش ریسک مالی: عرضه سهام یا اوراق در فرابورس، برخلاف استقراض بانکی، ریسک مالی بنگاه‌ها را افزایش نمی‌دهد، زیرا منابع حاصل از افزایش سرمایه یا انتشار اوراق، بدهی تلقی نمی‌شوند. این امر به‌ویژه برای شرکت‌های کوچک و متوسط که توان بازپرداخت وام‌های کلان را ندارند، مزیت بزرگی است.
فرابورس با کاهش وابستگی بنگاه‌ها به سیستم بانکی، که در ایران به دلیل نرخ‌های بهره بالا و محدودیت‌های اعتباری چالش‌برانگیز است، نقش مکمل کلیدی در تامین مالی ایفا می‌کند. این بازار با فراهم کردن بستری برای بهادارسازی بدهی‌ها و سهام، انضباط مالی را تقویت کرده و منابع را به سمت بخش‌های مولد اقتصاد هدایت می‌کند، که به نوبه خود به رشد تولید و اشتغال کمک می‌کند.
۲. جذب سرمایه
فرابورس با استفاده از ابزار کراودفاندینگ و ایجاد بستری برای مشارکت عمومی، امکان جذب سرمایه‌های خرد از مردم را فراهم کرده و به این ترتیب، پس‌اندازهای کوچک را به پروژه‌های اقتصادی هدایت می‌کند.
- تامین مالی جمعی: فرابورس با ارائه زیرساخت‌های قانونی و امن برای تامین مالی جمعی، به استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای کوچک اجازه می‌دهد سرمایه‌های خرد را از طریق پلتفرم‌های معتبر و دارای مجوز از افراد مختلف جذب کنند. این روش به‌ویژه برای پروژه‌هایی که به سرمایه‌گذاران کلان دسترسی ندارند، مناسب است.
- افزایش مشارکت عمومی: فرابورس با عرضه سهام شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، افراد عادی را به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ترغیب می‌کند. این امر نه‌تنها سرمایه‌های خرد را به سمت تولید هدایت می‌کند، بلکه فرهنگ سرمایه‌گذاری را در جامعه گسترش می‌دهد. برای مثال، وجود بیش از 690 نماد در تابلوهای فرابورس، از جمله 313 ابزار نوین مالی، نشان‌دهنده تنوع فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای عموم مردم است.
- شفافیت و اعتمادسازی: انتشار اطلاعات مالی شرکت‌ها در سامانه کدال و نظارت سازمان بورس بر فرابورس، اعتماد سرمایه‌گذاران خرد را جلب می‌کند. این شفافیت، همراه با امکاناتی مثل معافیت مالیاتی تا 10 درصد درآمد شرکت‌های پذیرفته‌شده، افراد را به سرمایه‌گذاری در فرابورس تشویق می‌کند.
جذب سرمایه‌های خرد از طریق فرابورس، ضمن کاهش وابستگی اقتصاد به سرمایه‌گذاران عمده، مشارکت مردمی را در رشد اقتصادی افزایش می‌دهد. این امر به‌ویژه در ایران، که بخش قابل‌توجهی از پس‌اندازها به‌صورت غیرمولد (مثل سپرده بانکی یا خرید طلا) نگهداری می‌شود، می‌تواند منابع را به سمت تولید هدایت کند و به کاهش نابرابری اقتصادی کمک کند.
۳. تکمیل زنجیره بازار سرمایه کشور
فرابورس با ایجاد بازارهای متنوع و ابزارهای مالی نوین، خلاهای موجود در بازار سرمایه ایران را پر کرده و زنجیره تامین مالی و سرمایه‌گذاری را تکمیل می‌کند.
- پوشش خلاهای بورس: فرابورس با پذیرش شرکت‌هایی که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار تهران را ندارند (مانند شرکت‌های کوچک، استارتاپ‌ها یا شرکت‌های با زیان انباشته)، دسترسی طیف وسیعی از بنگاه‌ها به بازار سرمایه را ممکن ساخته است. بازارهای پایه (زرد، نارنجی، قرمز) و بازار SME به‌طور خاص برای این منظور طراحی شده‌اند.
- تنوع‌بخشی به ابزارهای مالی: فرابورس با معرفی ابزارهایی مانند اسناد خزانه اسلامی، اوراق رهنی، صندوق‌های زمین و ساختمان و صندوق‌های قابل معامله، زنجیره ابزارهای مالی را گسترش داده است. این تنوع، نیازهای مختلف بنگاه‌ها و سرمایه‌گذاران را پوشش می‌دهد و بازار سرمایه را پویاتر می‌کند.
- تقویت نظام تامین مالی: فرابورس با توسعه بازار بدهی (مانند اوراق اجاره و مرابحه) و بازار مشتقه، به تکمیل نظام تامین مالی کشور کمک کرده است. برای مثال، در سال 1400، 95 درصد معاملات اوراق بدهی در فرابورس از نوع معاملات عمده بود که عمدتا به عملیات بازار باز مربوط می‌شد و نشان‌دهنده نقش فرابورس در مدیریت نقدینگی و سیاست‌های پولی بود.
- ارتباطات بین‌المللی: فرابورس با عضویت در فدراسیون جهانی بورس‌ها (FEAS) و همکاری با نهادهای بین‌المللی، به استانداردسازی بازارها و جذب سرمایه‌گذاران خارجی کمک می‌کند، که این امر زنجیره بازار سرمایه را به سطح جهانی متصل می‌کند.
فرابورس با ایجاد بستری برای شرکت‌های کوچک‌تر و ابزارهای مالی متنوع، خلاهای ساختاری بازار سرمایه ایران را پر کرده و زنجیره‌ای کامل‌تر از تامین مالی تا سرمایه‌گذاری ایجاد کرده است. این نقش به‌ویژه در شرایطی که نظام بانکی با محدودیت‌های اعتباری مواجه است، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. فرابورس با کاهش موانع ورود به بازار سرمایه و افزایش شفافیت، به تکمیل اکوسیستم مالی کشور کمک کرده و زمینه را برای رشد اقتصادی پایدار فراهم می‌سازد.
تفاوت‌های اصلی بین بورس و فرابورس
با اینکه هر دو بورس و فرابورس بخش‌هایی از بازار سرمایه ایران هستند، تفاوت‌های کلیدی میان آن‌ها وجود دارد که شناخت آن‌ها برای هر سرمایه‌گذاری در فرابورس ضروری است:
| معیار مقایسه | بورس اوراق بهادار تهران | فرابورس ایران |
| شرایط پذیرش شرکت‌ها | الزامات سخت‌گیرانه‌تر (حداقل سرمایه، سابقه سودآوری، نسبت‌های مالی مشخص) | شرایط ساده‌تر، مناسب برای شرکت‌های کوچک، نوپا و استارتاپ‌ها (به‌ویژه در بازار دوم و پایه) |
| دامنه نوسان | دامنه نوسان محدود (معمولاً ±5%) | دامنه نوسان متفاوت، در بازار پایه محدودیت کمتر (مثلاً ±10% یا بیشتر در برخی موارد) |
| نقدشوندگی | بالاتر به دلیل حجم معاملات بیشتر و حضور شرکت‌های بزرگ | ممکن است کمتر باشد، به‌ویژه در بازار پایه به دلیل حجم معاملات پایین‌تر |
| معافیت‌های مالیاتی | معافیت‌های محدودتر، بسته به قوانین مالیاتی | معافیت‌های مالیاتی جذاب‌تر (تا 10% درآمد شرکت‌ها در برخی موارد)، مشروط به قوانین جاری |
| شفافیت اطلاعاتی | بالاتر به دلیل الزامات سخت‌گیرانه افشای اطلاعات | کمتر در برخی بازارها (مثل بازار پایه)، که ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد |
- شرایط پذیرش شرکت‌ها: یکی از تفاوت‌های اصلی بین بورس و فرابورس در شرایط پذیرش شرکت‌ها است. بورس الزامات سخت‌گیرانه‌تری برای پذیرش دارد، از جمله حداقل سرمایه، سابقه سودآوری، و نسبت‌های مالی مشخص. در مقابل، فرابورس، به‌ویژه در بازار دوم و بازار پایه، فرصت سرمایه‌گذاری در شرکت‌های کوچک و نوپا را فراهم می‌کند. این شرکت‌ها معمولاً در مراحل اولیه رشد قرار دارند و پتانسیل سودآوری بالایی در آینده دارند.
- دامنه نوسان و نقدشوندگی: دامنه نوسان در فرابورس، به خصوص در بازار پایه فرابورس، می‌تواند متفاوت از بورس باشد و در برخی موارد محدودیت‌های کمتری دارد. این موضوع می‌تواند منجر به نوسانات قیمتی بیشتری شود. به طور کلی، نقدشوندگی سهام در فرابورس، به ویژه در بازارهای کم‌شفافیت‌تر، ممکن است کمتر از بورس باشد، زیرا حجم معاملات و تعداد خریداران و فروشندگان در آن کمتر است.
- معافیت‌های مالیاتی: معافیت های مالیاتی فرابورس یکی از مزایای قابل توجه سرمایه‌گذاری در آن است. برخی از معاملات در فرابورس می‌توانند مشمول معافیت‌های مالیاتی باشند که این موضوع می‌تواند جذابیت سرمایه‌گذاری را برای سرمایه‌گذاران افزایش دهد. لازم به ذکر است که این معافیت‌ها تابع قوانین و مقررات مالیاتی جاری هستند و ممکن است تغییر کنند.
- شفافیت اطلاعاتی: بورس به دلیل الزامات سخت‌گیرانه برای افشای اطلاعات، از شفافیت اطلاعاتی بالاتری برخوردار است. در فرابورس، به خصوص در بازار پایه فرابورس، سطح شفافیت ممکن است کمتر باشد که این موضوع ریسک سرمایه‌گذاری در فرابورس را افزایش می‌دهد و نیاز به بررسی دقیق‌تری دارد.
مزایا و معایب معامله در فرابورس
مانند هر بازار مالی دیگری، معامله در فرابورس نیز دارای مزایا و معایب خاص خود است که سرمایه‌گذاری در فرابورس را برای افراد مختلف جذاب یا پرریسک می‌سازد.
مزایا:
- فرصت سرمایه‌گذاری در شرکت‌های کوچک و نوپا: فرابورس، به ویژه از طریق بازار دوم فرابورس و بازار پایه آن، فرصت سرمایه‌گذاری و رشد بالا را در سهام شرکت‌های کوچک و نوپا فراهم می‌کند که ممکن است در مراحل اولیه رشد خود باشند و پتانسیل سودآوری قابل توجهی در آینده داشته باشند.
- تنوع ابزارهای مالی: وجود بازار ابزارهای نوین مالی در فرابورس امکان سرمایه‌گذاری در انواع ابزارهای مالی در فرابورس غیر از سهام، مانند اوراق بدهی و گواهی سپرده کالایی را فراهم می‌کند که به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد پرتفوی خود را متنوع‌تر کنند.
- شرایط پذیرش منعطف‌تر برای شرکت‌ها: شرایط پذیرش در فرابورس برای شرکت‌ها آسان‌تر از بورس است و این امر به شرکت‌های بیشتری اجازه می‌دهد تا از طریق فرابورس تامین مالی کنند، که در نهایت به رشد اقتصادی کشور کمک می‌کند.
- معافیت‌های مالیاتی: معافیت‌های مالیاتی فرابورس در برخی موارد، می‌تواند جذابیت سرمایه‌گذاری در فرابورس را افزایش دهد و بازدهی خالص سرمایه‌گذاران را بهبود بخشد.
معایب:
- ریسک بالاتر: به دلیل شفافیت کمتر اطلاعاتی در برخی از بازارهای فرابورس، به خصوص بازار پایه فرابورس، و دامنه نوسان در فرابورس که می‌تواند نوسانات بیشتری داشته باشد، معامله‌گری در بازار پایه و سایر بخش‌های فرابورس با ریسک بالاتری همراه است.
- نقدشوندگی پایین‌تر: نقدشوندگی سهام در فرابورس، به ویژه در برخی از نمادها و بازارهای خاص، ممکن است کمتر از بورس باشد. این بدان معناست که ممکن است یافتن خریدار یا فروشنده برای سهام مورد نظر شما زمان‌برتر باشد.
- شفافیت اطلاعاتی کمتر: عدم دسترسی کامل به اطلاعات مربوط به شرکت‌ها در برخی از بازارهای فرابورس، سرمایه‌گذاری در فرابورس را چالش‌برانگیزتر می‌کند و نیاز به تحقیقات و تحلیل‌های بیشتری دارد.
نحوه خرید و فروش سهام در فرابورس
نحوه خرید و فروش سهام در فرابورس شباهت‌های زیادی به بورس دارد، اما با این حال نکاتی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کرد.
دریافت کد بورسی و ثبت نام در کارگزاری
اولین قدم برای خرید و فروش سهام در فرابورس و سرمایه‌گذاری در آن، دریافت کد بورسی است. کد بورسی یک شناسه منحصر به فرد برای هر سرمایه‌گذار در بازار سرمایه ایران است. پس از دریافت کد بورسی فرابورس، باید در یک کارگزاری معتبر ثبت نام کنید. کارگزاری واسطه‌ای است که به شما امکان می‌دهد دستورات خرید و فروش سهام در فرابورس خود را ثبت کنید. مراحل ثبت نام در کارگزاری معمولاً شامل تکمیل فرم‌های مربوطه، ارائه مدارک شناسایی، و تایید حساب بانکی است. بسیاری از کارگزاری‌ها امکان ثبت نام در کارگزاری آنلاین را نیز فراهم کرده‌اند که فرآیند را تسهیل می‌کند.
فرآیند معامله و نکات مهم
پس از ثبت نام در کارگزاری، می‌توانید با استفاده از سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری خود، به خرید و فروش سهام در فرابورس بپردازید.
- انتخاب سهم: قبل از سرمایه‌گذاری، لازم است سهم مورد نظر خود را با دقت انتخاب کنید. مطالعه صورت‌های مالی، اخبار شرکت، و تحلیل‌های کارشناسی برای سرمایه‌گذاری در فرابورس، به ویژه در بازار پایه آن،بسیار مهم است.
- ثبت سفارش: پس از انتخاب سهم، می‌توانید سفارش خرید و فروش سهام در فرابورس خود را در سامانه معاملاتی کارگزاری ثبت کنید. این سفارش شامل نماد سهم، تعداد و قیمت مورد نظر شما است. توجه به دامنه نوسان در فرابورس هنگام ثبت سفارش اهمیت دارد.
- نقدشوندگی: همیشه به نقدشوندگی سهام در فرابورس مورد نظر خود توجه کنید. سهامی که نقدشوندگی سهام در فرابورس کمتری دارد، ممکن است برای فروش آن در آینده با مشکل مواجه شوید.
- ریسک‌های بازار پایه: اگر قصد معامله‌گری در بازار پایه را دارید، به یاد داشته باشید که این بازار ریسک بالاتری دارد و نیاز به تحلیل و بررسی بیشتری دارد. اطلاعات منتشر شده در این بازار کمتر و احتمال نوسانات شدیدتر بیشتر است.
- مشاوره و آموزش: برای سرمایه‌گذاری در فرابورس و خرید و فروش سهام در فرابورس، به خصوص برای افراد تازه وارد، استفاده از مشاوره‌های متخصصین مالی و شرکت در دوره‌های آموزشی مربوط به بازار سرمایه ایران می‌تواند بسیار مفید باشد.
جمع‌بندی
فرابورس ایران با بازارهای متنوعی مثل کرادفاندینگ و بازار اول، دوم، سوم، ابزارهای نوین مالی و بازار پایه، فرصت‌های خوبی برای تامین مالی شرکت‌های کوچک و متوسط و جذب سرمایه‌های خرد فراهم کرده است. شرایط پذیرش ساده‌تر نسبت به بورس، دامنه نوسان بازتر در بازار پایه و مشوق‌های مالیاتی از مزایای آن هستند. البته در کنار این مزایا، نقدشوندگی پایین‌تر و شفافیت کمتر در برخی بازارها، نیازمند تحلیل دقیق سرمایه‌گذاران است.
با دریافت کد بورسی و ثبت‌نام در کارگزاری، امکان خرید و فروش در فرابورس وجود دارد و این بازار با کاهش وابستگی به نظام بانکی، به توسعه اقتصادی و مشارکت عمومی کمک می‌کند.
نظرات
نظر ثبت شده، نظر تو چیه؟